Suikerconsumptie onder kinderen veel te hoog
Britse kinderen eten jaarlijks hun eigen lichaamsgewicht aan suiker – hoe is dat bij ons in Nederland en hoe kunnen we dat veranderen?
Het kan je bijna niet ontgaan zijn, het bericht dat vorige week veelvuldig de media haalde: “Britse kinderen eten jaarlijks hun eigen lichaamsgewicht aan suiker”. Nu hoor ik je denken, ja maar dat zijn Britse kinderen, mijn kind eet echt niet zoveel suiker. We hebben niet eens een pak suiker in huis! De werkelijkheid is anders. Ook Nederlandse kinderen krijgen teveel suiker binnen. Elke dag weer. Grote kans dus dat ook jouw kind teveel suiker binnen krijgt.
Waarom is er eigenlijk ineens zoveel aandacht voor suiker?
Is het dan echt zo slecht? Is het echt verslavend of zelfs giftig? Teveel suiker is inderdaad niet goed voor je, net zoals teveel vet ook niet goed voor je is. Wanneer je meer energie binnenkrijgt op een dag dan dat je gebruikt, kom je namelijk aan. Het is en blijft een simpel rekensommetje. En aangezien een groot deel van de Nederlandse kinderen wat te zwaar is of zelfs aanzienlijk overgewicht heeft, is het niet zo raar dat er veel aandacht is voor de gevolgen van suiker.
Of het teveel aan energie dat je op een dag binnenkrijgt nu uit suiker, vet of eiwitten komt, maakt overigens echt niets uit. Wel is het zo dat suiker niet alleen nadelig is voor je gewicht (en voor dat van je kind), maar ook voor bijvoorbeeld je alvleesklier. Wanneer je suiker eet, stijgt je bloedsuikerspiegel. Je alvleesklier moet dan direct insuline aan gaan maken om het bloedsuiker gehalte weer op een acceptabel niveau te krijgen. Eet of drink je regelmatig grote hoeveelheden suiker, dan draait je alvleesklier overuren en daar houdt hij niet van. Er zijn nog nooit zoveel jongeren en zelfs kinderen geweest met diabetes type 2. Bij diabetes type 2, functioneert de alvleesklier niet meer naar behoren en maakt deze niet meer voldoende insuline aan om dat bloedsuiker gehalte op een goed niveau te houden. Je wordt dan dus afhankelijk van insuline tabletten en soms moet je zelfs insuline gaan spuiten. Dat geldt ook voor jonge kinderen die diabetes type 2 hebben gekregen. Het is dus niet voor niets, dat er steeds meer de nadruk wordt gelegd op de nadelige gevolgen van suikergebruik.
Is suiker verslavend?
Daarover zijn de meningen nogal verdeeld. Wetenschappelijk gezien is er geen bewijs voor dat suiker echt verslavend is. Wel triggert suiker het beloningscentrum in je hersenen, net zoals bij alcohol en drugs. Daarom wordt die vergelijking ook vaak gebruikt door de “anti-suiker brigade”. Maar er zijn veel meer dingen die het beloningscentrum in de hersenen triggeren, waarvan niemand zal zeggen dat ze verslavend zijn. Een warme douche, een liefdevolle knuffel en een spannende film, werken voor je hersenen namelijk ook belonend. Net als het afmaken van een opdracht waar je al langere tijd tegenaan zat te hikken. En om dat nou verslavende activiteiten te noemen… Wel is het zo dat je gewend raakt aan het gebruik van suiker en dat als je er “cold turkey” mee zou stoppen (dat wil zeggen er drastisch minder van zou nemen, dan je eerst deed), je “afkick” verschijnselen kunt ervaren. Mede daarom wordt suiker vaak verslavend genoemd.
Maar “afkicken” van suiker is echt niet te vergelijken met afkicken van alcohol en drugs.
Het heeft veel meer te maken met het afwennen van de gewoonte en de smaak, dan dat het overeenkomt met fysieke symptomen van afkicken. Als je al fysieke gevolgen ervaart, zijn deze na een paar dagen ook echt weer verdwenen. Wanneer je afkickt van drugs of alcohol zijn de fysieke symptomen vele malen heftiger en langduriger en wanneer je stopt met drugs of alcohol, kun je deze nooit meer gebruiken zonder direct weer midden in je verslaving te zitten. 1 wijntje en het hek is direct van de dam. Dat is ook 1 van de officiële kenmerken van een verslaving. Je kunt echt niet zonder en als je het wel gebruikt heb je meteen meer nodig. Dat werkt bij suiker echt anders. Het is namelijk praktisch onmogelijk om suiker helemaal te verbannen uit je eetpatroon.
Ook fruit, groenten, zuivel, vleeswaren en andere hartige producten bevatten namelijk suiker. En al zou het je lukken om helemaal geen suiker meer binnen te krijgen (en ja honing is ook gewoon suiker), dan kun je na 1 glaasje melk, banaan of broodje boterhamworst (want ook daar zit suiker in) echt wel stoppen… Kortom suiker is niet verslavend, maar je went er wel aan.
“Suiker is net gif!”
Nog zo’n uitspraak van de “anti-suiker brigade” die absoluut niet gegrond is. Suiker is niet giftig. Net zoals het niet verslavend is. Het is in te grote hoeveelheden echter niet goed voor je. Net zoals teveel vet ook niet goed voor je is en teveel spinazie ook niet. Einde discussie.
Maar hoe komt het dan dat onze kinderen massaal teveel suiker binnen krijgen?
Omdat suiker werkelijk overal in zit. Nou ja, dat is natuurlijk ook wel weer een beetje overdreven, maar het zit wel in heel veel producten. Ook in producten waarvan je het niet verwacht. Suiker is namelijk een hele goedkope smaaktoevoeging en het conserveert ook nog eens goed. Daarnaast stond vet een aantal jaren geleden in een erg slecht daglicht en kwamen er massaal light varianten op de markt van bijvoorbeeld cake, koek, chocoladepasta’s, pindakazen en zuivel producten. Aangezien deze producten smakeloos werden met minimaal 33% minder vet, werd daar simpelweg wat extra suiker aan toegevoegd zodat ze nog eetbaar bleven. Er kwam dus meer suiker in ons eten te zitten. Ook zout stond (en staat) in een kwaad daglicht, dus als vervanging voor zout als conserveermiddel werd er meer suiker gebruikt om producten langer houdbaar te maken. Ook daardoor kwam er dus meer suiker in ons eten te zitten en dan vooral in producten waarvan je het niet zou verwachten zoals vleeswaren, hartige sauzen en blik/pot groenten. De grootste boosdoener voor de grote hoeveelheden suiker die kinderen binnen krijgen, zijn echter (fris)dranken, zuivel, koek en snoep. Uiteraard helpt het niet dat suiker daarnaast in zoveel producten wordt verwerkt en tikt het suiker gebruik daardoor al snel aardig aan.
Wanneer krijgt een kind nu eigenlijk teveel suiker binnen?
Volgens recent onderzoek van de American Heart Association is het duidelijk: kinderen tussen de 2 en 18 jaar zouden niet meer dan 25 gram (100 calorieën aan suiker) per dag mogen consumeren. Daar ga je al overheen als je kind 2 pakjes sap drinkt (een gemiddeld pakje sap van 200 ml bevat 15 gram suiker). Daar is dus echt niet zoveel voor nodig. Krijgt een kind van 17 kilo (een mooi gewicht voor een 4 jarige), zijn of haar eigen lichaamsgewicht aan suiker binnen op jaarbasis dan is dat 46 gram per dag, ofwel 1 pakje sap, een broodje met zoet beleg, een pakje koek (kinderkoekjes zijn immers bijna altijd per 2 verpakt), 2 snoepjes en een toetje. Schokkend? Nee, dat valt eigenlijk best wel mee… Ik denk zelfs dat dat voor de meeste ouders heel herkenbaar is. Toch is dat voor een kind van 4 jaar eigenlijk al bijna 2x zoveel suiker als dat hij op een dag nodig heeft.
Hoe kun je er dan voor zorgen dat je kind niet boven die 25 gram suiker op een dag uitkomt?
- Vervang de sapjes en zoete drankjes door water of thee zonder suiker. Wil je kind dat niet drinken? Voeg dan stap voor stap telkens wat meer water toe aan de drankjes die ze normaal gesproken drinken. Op die manier kan je kind wennen aan de steeds minder zoet wordende smaak en zal hij/zij na een aantal weken echt zonder problemen water drinken. Geloof me, ik heb zelf 3 jongens, het werkt! Willen ze graag water met een kleurtje? Ook dat kan zonder al teveel moeite. Voeg een handje bevroren frambozen toe aan een grote kan met water. Laat ze er een uurtje inzitten en haal het even door een zeef. Het resultaat is prachtig roze water met een subtiel zoet smaakje. Mijn jongens vinden het heerlijk en zelf vind ik het ook erg lekker ter afwisseling.
- Beperk het gebruik van zoet beleg op brood. Een laagje chocoladepasta bevat al snel 8 gram suiker en dan hebben we het over een heel gewoon laagje… Kies in plaats daarvan liever voor niet zoete belegsoorten zoals een zuivelspread, een plakje vleeswaren of 30+ kaas. Of beleg de boterham met vers fruit zoals aardbeien of banaan. Voor alles geldt, het is een kwestie van wennen en kinderen wennen echt heel snel aan minder zoete smaken.
- Kies zuivelproducten zonder toegevoegde suikers. Dus geen fristi of yoki, maar liever gewoon ouderwetse melk of karnemelk. Lusten ze niet? Voeg ook hieraan wat bevroren fruit toe en laat even een uurtje staan. Of gewoon de hele nacht, dan heb je er ook geen omkijken naar. Het fruit geeft de zoete smaak af, waardoor de melk en karnemelk net even een zoetje krijgen maar zonder toegevoegde suikers. Ideaal! Bij toetjes geldt hetzelfde. Laat de speciale kindertoetjes die boordevol toegevoegd suiker zitten, lekker links liggen en kies voor gewone yoghurt met vers fruit of een handje rozijnen. Bewaar de speciale toetjes voor het weekend of bijzondere gelegenheden en kies doordeweeks “gewoon” voor yoghurt.
- Beperk het gebruik van snoep en koek. Er is niets mis met een keer een koekje of een snoepje, maar als kinderen consequent koek mee naar school krijgen en dan thuis ook nog een koekje of snoepje bij de thee, dan tikt het toch wel aardig aan. Een standaard kinderkoekje voor op school (meestal per 2 stuks verpakt) bevat per verpakking al snel 9 gram suiker. En dan hebben we het over koekjes zonder chocolade of frosting. Gewoon de speculaas achtige koekjes. Neemt jouw kind Liga Milkbreak mee naar school? Grofweg hetzelfde verhaal. Per 2 bevatten die ook gewoon 8,4 gram suiker. Maar ontbijtkoek is toch wel gezond? Nou nee, 1 Snelle jelle bevat grofweg 10 gram suiker. Inmiddels overtuigd van het nut van schrappen van (kinder)koekjes? Kies liever voor fruit, snackgroentes, een soepstengel of een volkorencrackertje. Je kind heeft er echt baat bij! Af en toe een koekje of snoepje kan echt geen kwaad, maar elke dag meerdere keren koek en snoep zorgt voor een erg hoge suiker intake voor je kind.
“elke stap is er 1”
Ben je er inmiddels van overtuigd dat het best nuttig is je kinderen wat minder suiker te geven?
Kies dan 1 stap uit en begin daarmee. Realiseer je dat elke stap in de goede richting er 1 is. Probeer dus niet ineens alles rigoureus overhoop te gooien, want dat is voor de meeste mensen (en niet te vergeten kinderen) echt teveel gevraagd. Dus waarmee krijgt jouw kind de meeste suiker binnen? Via frisdrank, zoet beleg, zuivel of koek en snoep? Stel vast waar de meeste winst valt te behalen, lees de tips nog eens door en begin dan gewoon. Het is echt de moeite waard!
Stay connected