Soorten onderwijs, zie jij door de bomen het bos nog?
Nu mijn peuter bijna 3 jaar is en in onze omgeving steeds meer vrienden kinderen krijgen komt het onderwerp ‘school’ steeds vaker naar voren. Nooit heb ik mij gerealiseerd dat het kiezen van een school zo’n belangrijk maar toch ook lastig punt is. Tot je zelf zo’n beslissing moet gaan nemen.
Zo betrokken als sommige ouders zijn stellen ze vragen aan bijvoorbeeld een juf of meester of ervaren ouders. Zij weten vaak waar ze het over hebben. Daarentegen zijn er ook veel ouders die ervoor kiezen om de dichtsbijzijnde school te kiezen. Gewoon, omdat het dichtbij is. In een groot deel van de gevallen pakt dit goed uit. Gelukkig maar, voor de kinderen. In een ander deel van deze gevallen blijkt dat deze school, zo praktisch als het leek, helemaal niet overeenkomt met de wensen en behoeften van het kind en/of de ouders.
Eerder schreef ik, op mijn eigen blog Xazoe.nl, een artikel over ‘Het kiezen van een basisschool’. Hierin lichtte ik kort een aantal onderwerpen toe waar ouders hun keuze vaak op baseren. De levensbeschouwing, de locatie of juist de schooltijden. Daarnaast kun je de keuze voor een basisschool voor jouw kids ook laten afhangen van het soort onderwijs dat er wordt gegeven. Hier wil ik in dit artikel wat dieper op ingaan.
Niet op elke school geven ze namelijk op dezelfde manier les. Er zijn op dit gebied grote verschillen te vinden in de inhoud van de lessen, het aanbieden van de leerstof en de inbreng en zelfstandigheid van kinderen.
Een geschiedenisles bijvoorbeeld kun je namelijk geven op verschillende manieren… uit een methodeboek. Blz 1 werk je af in les 1, blz 2 in les 2 en zo verder. Aan de hand van de actualiteit. Omdat dit bijvoorbeeld dan veel meer leeft bij de kinderen. Denk hierbij aan 4 en 5 mei bijvoorbeeld. Met inbreng van de kinderen. Welke vragen roept dit onderwerp bij ze op? Wat wíllen ze leren? Dat gaan ze dan uitzoeken. Met opdrachtkaarten bijvoorbeeld, heel zelfstandig of juist in groepjes.
Uiteindelijk werken alle scholen de verplichte leerdoelen en leeronderwerpen af op hun eigen manier en zoals je ziet kan dit behoorlijk verschillen. Dit is zomaar een voorbeeld om te laten zien dat een gewone geschiedenisles niet zo wordt aangeboden zoals jij misschien wel gewend bent.
Naast de lessen hebben we ook nog de verwerking van de leerstof, ook wel het inoefenen genoemd. Na een uitleg/instructie/les gaan de kinderen aan de slag om de leerstof eigen te maken. Ze beantwoorden er bijvoorbeeld vragen over, doen er spellen mee of een taak op de computer. Allemaal over dit onderwerp.
De verwerking van een bepaald onderwerp gaat ook op verschillende manieren…we maken met zijn allen blz 23 uit je werkboek, ga je gang. In dit werkuur zorg je dat je deze taken hebt gedaan. Plan voor deze week bepaalde taken in. En ook de taken kunnen verschillen. Allemaal dezelfde bladzijde of juist opdrachten uitgesplitst op niveau.
Sommige scholen doen alles met elkaar op hetzelfde moment om het maar makkelijk te zeggen. Andere scholen kiezen ervoor om de kinderen iets meer zelfstandigheid te geven en ze de taken te laten inplannen. Elk kind doet tijdens zo’n verwerkingsmoment dus ‘iets anders’.
Ook hierover kun je dus je mening gaan vormen. Wat past bij jou of natuurlijk juist bij jouw kind? Aan de hand van het soort onderwijs dat ze op de school geven kun je deze kenmerken terugvinden. Ik leg jullie nog een aantal vormen van onderwijs uit:
Regulier/klassikaal basisonderwijs
Voor velen van de papa’s en mama’s die dit lezen de meest herkenbare vorm van onderwijs. Toen wij jong waren werd op veel scholen op een klassikale manier onderwijs gegeven. De groep kinderen krijgt een instructieles waarna zelfstandige verwerking volgt dus bijvoorbeeld het maken van opdrachten. Hierin is de afgelopen jaren wel het een en ander veranderd op sommige scholen. Het is dus wel wat minder ouderwets maar niet helemaal vernieuwend. Niet alle kinderen hoeven bijvoorbeeld alle instructies te volgen, sommige kinderen krijgen verlengde instructie zoals ze dat noemen en ook de verwerking is niet voor iedereen meer dezelfde bladzijde. Een goede ontwikkeling maar nog steeds klassikaal.
Kenmerkend voor dit soort onderwijs is ook dat alle kinderen les krijgen in jaargroepen (groep 6, groep 7).
Na veel onderzoeken is er in de 20e eeuw een hoop veranderd. Er werd plaats gemaakt voor nieuwe ideeën: Traditioneel vernieuwingsonderwijs.
Hier horen o.a. de volgende vormen van onderwijs bij:
Jenaplanonderwijs
Kenmerkend door zijn stamgroepsysteem. Kinderen van 2 maar het liefst 3 leerjaren bij elkaar. Ik zelf werk binnen het Jenaplanonderwijs in een bovenbouwgroep (groep 6,7,8 samen). Belangrijk is de zelfstandigheid (leren plannen met een weekplanner, eigen leerdoelen vormen) maar ook het samenwerken (samen leren, uitleggen aan elkaar). Er wordt gebruik gemaakt van 4 componenten binnen het onderwijs: gesprek, spel, werk en viering, deze wisselen elkaar af in het dagritme. Tijdens een werkmoment volgen kinderen op niveau instructies en verwerken zelfstandig de vakgebieden die ze hebben ingepland voor die dag.
Montessorionderwijs
Het uitgangspunt van het Montessorionderwijs is dat een kind zelf de drang ontwikkelt om zichzelf weer te kunnen ontwikkelen. De leerkracht bekijkt dit en zorgt voor het aanbieden van de juiste materialen op het juiste moment. Op deze scholen is vaak een groot scala aan spellen en leermaterialen beschikbaar. Kinderen werken dus ook volgens een individuele lijn en krijgen aangeboden waar zij naar ‘vragen’. Door deze intrinsieke motivatie leert het kind sneller en enthousiaster. Ook hier werken ze met 3 leeftijdgroepen bij elkaar.
Daltononderwijs
Een vorm van onderwijs waar ze veel waarde hechten aan Vrijheid, Samenwerken en Zelfstandigheid. Vrijheid in het maken van keuzes, vrij kiezen uit een beperkt aantal keuzemogelijkheden. Net als in het Jenaplanonderwijs is samenwerken een belangrijk aspect, met elkaar leren maar ook elkaar dingen leren. De Zelfstandigheid kunnen we koppelen aan de vrijheid. Zelf werk inplannen en kiezen.
Daarnaast heb je bijvoorbeeld ook nog de Vrije school, het Ervaringsgericht Onderwijs en Freinet. Elke school heeft zo zijn eigen visie en uitgangspunten. Steeds meer scholen kiezen voor vernieuwing en vormen soms zelf hun eigen soort onderwijs.
Leuk dus om jezelf hierin te verdiepen en de verschillen te ervaren met een schoolbezoek.
De informatie die ik je heb gegeven is misschien nog wat kort om een duidelijk beeld te krijgen. Ik wil je toch aanraden om hier wat meer research naar te doen.
Ik ben ook wel heel erg benieuwd. Naar wat voor soort onderwijs gaat jouw voorkeur? Of waar hebben jullie (bewust) voor gekozen?
Liefs,
Kim
Stay connected