Ook jij bent deel van de bevalling #genoeggezwegen
Herkenbaar? Op het moment dat je zwanger bent en je het wereldwijde web op gaat wordt je overspoeld met informatie over hoe je zwanger zou moeten zijn, wat je vooral wel en wat vooral niet moet doen in deze belangrijke periode in je leven. Voor de bevalling geldt niets minder, want er is enorm veel te vinden over ‘hoe-wat-waar’ je kunt bevallen. En als je je zwangerschap wereldkundig maakt staat er nog eens een heel leger aan vrouwen die staan te popelen om de mooie, maar helaas vaak meest verschrikkelijke bevallingsverhalen, met je te delen.
Als doula, als moeder en vooral als vrouw zeg ik met nadruk “Helaas” want zoals ook ik uit ervaring weet, is dat je bevalling een ervaring is die jou als vrouw voorgoed zal veranderen. Je wordt moeder.
Naar mijn mening loopt dit bijzondere moment nog veel te vaak uit in een ‘bevallingstrauma’ vanwege een erg zware bevalling, maar ook vaak omdat medisch personeel een barende vrouw (en de partner) tijdens de bevalling zonder enige vorm van respect behandelen. Stichting Geboortebeweging (www.geboortebeweging.nl) creëerde vanaf 25 november tot en met 10 december a.s een platform (via Facebook) voor het verhaal van vrouwen met negatieve of traumatische ervaringen in de geboortezorg, onder de noemer #genoeggezwegen.
“Te veel vrouwen kijken negatief terug op hun bevalling, of hebben een traumatische ervaring gehad. Ook in Nederland is er (nog) sprake van (zachte) dwang, intimidatie of zelfs verbaal of fysiek geweld in de geboortezorg. Dit wordt ook wel met de term ‘obstetric violence’ aangeduid. Het is een internationaal erkend probleem, en ook in Nederland vindt het plaats.
Er is een taboe om te spreken over dergelijke ervaringen. Niet alleen omdat het om een intieme gebeurtenis gaat, maar ook omdat de relatie met een zorgverlener een afhankelijke relatie is. En omdat vrouwen in onze cultuur (direct of tussen de regels door) te horen krijgen dat toch het allerbelangrijkste is dat de baby gezond geboren wordt. Wij geloven dat het taboe doorbreken de eerste stap is in verandering. Daarom #genoeggezwegen; om zonder schroom en schaamte ervaringen te delen. “ aldus Stichting Geboortebeweging.
Bij veel van die verhalen die ik zelf te horen kreeg of zag op tv. dacht ik: “Dat moet toch anders kunnen?!” En ja, vaak, niet altijd, kan het ook anders. Dat iedereen, vrouw en man, in zo’n ontzettend kwetsbare situatie met respect behandeld moet worden, zicht nooit alleen gelaten mag voelen en gehoord moet worden, is een vaststaand feit. Een menselijk recht eigenlijk. Maar zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om zo’n situatie te beïnvloeden?
Als doula vertel ik mijn cliënten altijd: “Als je weet wat je keuzes zijn, heb je ook keuzes.”
Dat klinkt gek, maar wat sommige mensen niet weten of realiseren zich niet dat jij/jullie wel degelijk iets te vertellen hebben over jouw bevalling en jouw lichaam. Je bent tijdens je bevalling niet per definitie ‘overgeleverd’ aan anderen. Beval je in een ziekenhuis, geboortecentrum of -hotel of gewoon thuis met een gynaecoloog, verloskundige of met een vroedvrouw gelden altijd dezelfde regels:
- Als iemand op een bepaalde manier tegen je praat of iets doet waarbij je jezelf niet op je gemak voelt, dan mag je daar wat van zeggen.
- Als iets je niet duidelijk is dan mag je om (extra) uitleg vragen.
- Als je jezelf niet op je gemak voelt bij een persoon dan mag je vragen of er iemand anders beschikbaar is.
Een verloskundige en/of gynaecoloog heeft uiteindelijk de medische verantwoordelijkheid om jou en je kindje gezond door de bevalling heen te helpen. Dat wil alleen niet zeggen dat jij hierin geen stem meer hebt.
Stichting Geboorte beweging beschrijft het als volgt:
“Als ontvanger van zorg heb je rechten. Je zwangerschap verandert niets aan jouw rechten. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is zorg(plicht) voor de ongeboren baby geen reden om de keuzevrijheid van de moeder te beperken of haar het recht om over haar eigen lichaam te beschikken, te ontnemen. Keuzevrijheid en autonomie dragen bij aan een goed verloop van je bevalling. Maar in de praktijk bepalen werkafspraken en gewoontes van zorgverleners, wat je als zwangere mag of te kiezen hebt.”
In mijn ervaring is het erg belangrijk dat je zelf weet wat er in je lichaam gebeurt tijdens de bevalling en welke manieren er bestaan om hiermee om te gaan. Lees boeken, zoek informatie op internet en doe een zwangerschapscursus. Haal uit al deze informatie wat het beste bij jou past. Mocht je door al die informatie ‘door de bomen het bos niet meer zien’ wees dan niet bang om vragen te stellen aan je verloskundige en/of bijvoorbeeld de hulp van een doula in te schakelen.
Op www.geboortebeweging.nl vindt je meer informatie over je rechten, het zorgstelsel en de keuzes die je over jouw zwangerschap en bevalling kunt maken, zodat je de geboortezorg ontvangt die jij denkt dat je nodig hebt.
Maar vergeet niet, elke vrouw is anders en je kunt geen één bevalling plannen. Lees boeken over zwangerschap en bevallen ter inspiratie en maak er geen studie waarbij je voorbij gaat aan de essentie van bevallen, het doen.
En hoe je dan uiteindelijk ook gaat bevallen: vertrouw op je lichaam en volg de signalen die het je geeft. Er is geen standaard waar je aan moet voldoen en jij kunt dus ook niet ‘falen’.
Stay connected